2024 ავტორი: Jasmine Walkman | [email protected]. ბოლოს შეცვლილი: 2023-12-16 08:33
წითელი წიწაკა ტრადიციული ბულგარული სანელებელია, ხოლო ადგილობრივი ცხარე წითელი წიწაკა მსოფლიოში ცნობილი ჩილის ტოლია - დაქუცმაცებული გამხმარი ცხარე წიწაკა, რომელსაც ემატება მრავალი კერძები, როგორც მარილიანი, ისე ტკბილი. ჩილის სოუსს ხშირად უწოდებენ ჩილის სოუსს. Chili ითვლება მწვავე და ძალიან პიკანტური გემოვნების მქონე სანელებლად, რომელსაც შეუძლია სიტყვასიტყვით გამოიწვიოს ცეცხლი თქვენს პირში. თუ ცხლად ვერ იტანთ, უმჯობესია ფრთხილად მიირთვათ კვებაზე ჩილის დოზები.
ჩილი წიწაკა (Capsicum annuum) არის მრავალწლიანი წიწაკის ცხელი ჯიში, სამხრეთ ამერიკაში. პერუს ადგილობრივმა მოსახლეობამ ეს "გაბრაზებული მეგობრები" იცოდა ჯერ კიდევ ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 6000 წელს. ძველ კონტინენტზე ტრანსპორტირების შემდეგ, ცხელი და აალებადი ჩილი სწრაფად ვრცელდება მთელს მსოფლიოში. დღეს ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა ინდოეთი და ტაილანდი, ჩილი ფილტვებში ჰაერივითაა - საკვები ჩილის გარეშე შეუძლებელია.
ჩილი სანელებელია, ფასდება მრავალი სამზარეულოთი, რომელთა შორის წამყვან პოზიციებს ინდური და მექსიკური იკავებენ. მას ყველაზე ხშირად იყენებენ გამხმარად და ფხვნილად, მაგრამ ხშირად გვთავაზობენ ნედლად ან მარინად. ჩილი შესანიშნავად ხაზს უსვამს და აძლიერებს კერძის გემოს. ამავე დროს, თქვენ არ შეგიძლიათ შეიგრძნოთ მისი გამათბობელი თვისებები. ჩილს სულ უფრო ხშირად ვხვდებით ტკბილი პროდუქტებისა და დესერტების, მაგალითად ტრადიციული ან თხევადი (დასალევი) შოკოლადის კომპანიაში.
ჩილი მადის აღმძვრელი დამატებაა საკვების მიღებას, მაგრამ ასევე აქვს უდავო სარგებელი ადამიანის ჯანმრთელობაზე. მხოლოდ ½ ჩ.კ. საკვებში დამატებული წვრილად დაჭრილი წითელი ცხარე წიწაკა შეუძლია შეამციროს მადა. საიდუმლოებას საფუძვლად უდევს ნივთიერება კაპსაიცინი, რომელიც წიწაკას პიკანტურ გემოს აძლევს, ამცირებს შიმშილს და ამავდროულად ზრდის ენერგიას.
მადის დაკარგვის ეფექტი უფრო ძლიერია იმ ადამიანებში, რომლებიც ჩვეულებრივ არ ჭამენ ცხარე საკვებს. გამოკვლევების თანახმად, ისინი ამცირებენ მადას ცხიმიანი, მარილიანი და ტკბილი საკვებისადმი, რადგან ჩილი კიდევ უფრო ძლიერია.
ცოტა ხნის წინ, მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ ჩილმა და ცხარე გემომ შეიძლება გამოიწვიოს ნარკომანიის მსგავსი დამოკიდებულება ადამიანებში. მოხმარებისას ადამიანი მსუბუქი ნარკოტიკული ინტოქსიკაციის მდგომარეობაში ვარდება, რაც აიხსნება ენდორფინების სისხლით ცხელი წიწაკის მიღების შემდეგ.
მექანიზმი ასეთია: კაპსაიცინი "წვავს" ენის ნერვულ დაბოლოებებს და აგზავნის ცრუ ტკივილის სიგნალებს ცენტრალურ ნერვულ სისტემაში. ტვინი მყისიერად რეაგირებს და წარმოქმნის ენდორფინებს. შედეგად, მათ, ვისაც ცხარე ჩილის ჭამა უყვართ, დამოკიდებულება ხდება "წვის გემოზე" და უფრო და უფრო ცხარე ჯიშების ძიებას იწყებენ.
ცხელი წიწაკის გაზომვა სინამდვილეში კაპსაიცინის კონცენტრაციის გაზომვაა - ცხელი წიწაკის აქტიური ნივთიერება. მეთოდი 1912 წელს ჩამოაყალიბა ამერიკელმა ვილბურ სკოვილმა და მცირე მოდიფიკაციებით დღესაც გამოიყენება.
ამ მეთოდის პრინციპია წიწაკის ექსტრაქტი (ან ჩილის სოუსი), რომელიც თასშია და დაასხით ტკბილი წყალი მანამ, სანამ სიწითლე არ იგრძნობა. განზავების სითხე ასევე განსაზღვრავს მასშტაბის ერთეულებს (5000 ერთეული ნიშნავს, რომ წყლის თანაფარდობა 5000-ჯერ მეტია, ვიდრე ამონაწერი).
ჩილის შემადგენლობა
ჩილი, ისევე როგორც ცხარე წიწაკა, შეიცავს ბევრ ვიტამინს, მინერალს, ცილებს და შაქარს. IN 100 გრ ცხელი წიწაკა გვხვდება: 0,7 გრ ცილა, 10 მგ კალციუმი, 13,2 მგ მაგნიუმი, 24 მგ ფოსფორი, 76 მგ ვიტამინი C, 115 მგ ვიტამინი A, ვიტამინები E, B1, B2, B6, რკინა, კალიუმი, ნიაცინი, ტრიპტოფანი და სხვები.
100 გრ ჩილის ფხვნილი შეიცავს: კალორიებს: 282-დან 324-მდე, ცილებს: 13,46 გ-ს, ნახშირწყლებს: 49,7 გ-ს, ცხიმს: 14,28 გ-ს, ნატრიუმს - 1640 მგ-ს, კალიუმს - 1950 მგ-ს, კალციუმს: 330 მგ-ს, რკინას: 17,3 მგ-ს, ბეტა კაროტინს: 15,000 მკგ.
IN ჩილი შეიცავს ბევრი ნატრიუმი და კალიუმი და შემთხვევითი არ არის, რომ თუკი hangover გაქვთ, კარგია ცხელი და კარგად სეზონური მუცლის ჭამა. გარდა ამისა, გამხმარ ცხელ წიწაკას აქვს C ვიტამინის, A, E, B1, B2, B6 შესაშური დონე, ისევე როგორც მრავალი მიკროელემენტი, როგორიცაა კალციუმი, რკინა და სხვა.
ჯადოქარი კაპსაიცინი არის ალკალოიდი, რომელიც ხელს უწყობს კალორიების სწრაფად დაწვას და ძლიერი ანტიოქსიდანტია. ჩილის მინიმალური მოხმარების დროსაც კი, ეს იწვევს პირის ღრუს, საყლაპავის წვას. ამავე დროს, ის აღვივებს მადას და ხელს უწყობს ნერწყვის უხვად გამოყოფას პირში, ისევე როგორც კუჭის, პანკრეასის და ნაწლავის წვენში.
კაპასაიცინს, ლიკოპენთან ერთად, აქვს დამტკიცებული კიბოს საწინააღმდეგო მოქმედება და ეფექტურია დაბერების საწინააღმდეგო საშუალება. ჩილის სოუსების შემადგენლობა, რომელიც ფართოდ არის ხელმისაწვდომი მაღაზიებში, ხშირად საეჭვოა და დამატებული გამაძლიერებლები და კონსერვანტები.
მაგალითად, ერთ-ერთ პოპულარულ მასობრივ ბრენდში, რომელიც ჩვენს ქვეყანაში გთავაზობთ ჩილის სოუსს, ვხვდებით შემდეგ შინაარსს: ტომატის პასტა, შაქარი, სასმელი წყალი, მარილი, შეცვლილი სახამებელი, დაფქვილი ცხარე წიწაკა, ლიმონმჟავა და / ან ძმარმჟავა, ბუნებრივი სანელებლები და არომატები, კონსერვანტი - კალიუმის სორბატი და / ან ნატრიუმის ბენზოატი, სორბინის მჟავა E202.
ამის საპირისპიროდ, ჩიტის ორგანული პიკანტური სოუსები შეიცავს: ორგანული ტომატის პასტა, აგავას სიროფი, წყალი, წიწაკა 6%, ვაშლის პიურე, ძმარი, ზღვის მარილი, ხახვი, ლიმონის წვენის კონცენტრატი, გასქელებელი - შავი მოცხარის ფქვილი.
ჩილის შერჩევა და შენახვა
იყიდეთ ჩილი შემოწმებული მაღაზიებიდან შეფუთვის მკაფიოდ აღნიშნულ მწარმოებელთან. შეინახეთ ჩილი მაცივარში, მკაცრად დაიცავით ვარგისიანობის ვადა.
ჩილის კულინარიული გამოყენება
Chilli, ისევე როგორც მხოლოდ ჩილის გამხმარი ფხვნილი შესაფერისია სოუსებისთვის, შემწვარი კერძებისთვის, მაკარონისთვის. ისინი ფართოდ გამოიყენება სამხრეთ ამერიკისა და აზიის სამზარეულოში და მას იყენებენ ინდური და ტაილანდური კერძების უზარმაზარი რაოდენობის მოსამზადებლად. თუ გსურთ გააკეთოთ ხელნაკეთი ჩილის სოუსი, უბრალოდ აურიეთ ცხარე წიწაკა (66%), ცივად გამოწურული ზეითუნის ზეთი, ვაშლის ძმარი და ცოტა ზღვის მარილი. ყოველივე ეს ნაღმტყორცნებით არის კარგად გახეხილი ან დაფქული.
ჩილი კარგად მიდის ნიორით, ხახვით, პურიანი კერძებით, სხვადასხვა სენდვიჩებით. და გემო კომბინირებულია სხვა სანელებლებთან, როგორიცაა კარრი, კურკუმა. ბაზარზე ბევრი განსხვავებული პროდუქტია ჩილის ეტიკეტით - კეტჩუპი, კური, ვუსტერშირის სოუსი და ა.შ. პოპულარულია ცნობილი Chili con Carne, Caribbean chili სოუსი და სხვა. ჩვენ არ შემოგთავაზებთ რომელიმე კერძის რეცეპტს, მაგრამ შევეცდებით გავითვალისწინოთ თქვენი სურვილი სითბოს უფრო უჩვეულო რეცეპტით:
რეცეპტი შოკოლადის ტრუფელისთვის ჩილით
საჭირო პროდუქტები: შოკოლადი - 250 გრ მუქი, ნაღები - 1/3 ჩ.კ. (35% ცხიმი), ჩილი - 1/4 - 1/3 ჩ.კ. ფხვნილი ან ცხელი წითელი წიწაკა, დარიჩინი - 2-3 პინჩი, შაქრის პუდრა - გემოვნებით
მომზადების მეთოდი: დაქუცმაცებული შოკოლადი კარგად დააყოლეთ წყლის აბაზანაში, კრემთან ერთად, ერთგვაროვან ნარევამდე. ამოიღეთ და აურიეთ ჩილის, პინჩში ან ორი დარიჩინი და ცოტა შაქრის პუდრა, თუ სასურველია. კერძი დაფარულია ფოლგით და მაცივარში 2 საათის განმავლობაში. გაგრილების დროს რამდენჯერმე აურიეთ. შემდეგ ნარევს კოვზით მოაყარეთ და ჩამოაყალიბეთ პატარა შოკოლადები, რომლებიც საცხობ ქაღალდთან ერთად უჯრაში მოაწყვეთ. მოათავსეთ მაცივარში, რომ გამყარდეს და შემდეგ შემოიხვიეთ ხელებით. სურვილისამებრ, შოკოლადის ტრიუფელი ჩილით შეიძლება გადაიტანოთ შაქრის პუდრში, დარიჩინში, კაკაოში ან დაფქვილ და დაქუცმაცებულ კაკალში.
ჩილის უპირატესობები
უცნაურია, რომ სანელებლებს სამკურნალო თვისებების გამო საუკუნეების განმავლობაში იყენებდნენ, მაგრამ დღემდე მკვლევარები აგრძელებენ მათი თვისებების შესწავლას და მათგან ახალ სარგებელებსაც კი აღმოაჩენენ.
როგორც წესი, ცხარე საკვები, მათ შორის ჩილი, აუმჯობესებს ორგანიზმის დაცვას ინფექციების და გაციებისგან. იმუნიტეტზე ეს ეფექტი განპირობებულია ფიტონციდების ნივთიერებებით, რომელსაც აქვს ძლიერი ბაქტერიციდული მოქმედება. პიკანტს აქვს სისხლის მიმოქცევის გაუმჯობესების, არტერიული წნევის და შაქრის შემცირების, ქოლესტერინის შემცირების უნარი.
Წიწაკის ფხვნილი ან ცხელ წიწაკას შეუძლია გაათავისუფლოს მტკივნეული სახსრები. ჯადოქარულ კაპსაიცინს აქვს ანთების საწინააღმდეგო მოქმედება, რომელსაც შეუძლია გაათავისუფლოს ართრიტის ტკივილი და შეშუპება. შედეგად, თქვენი საჭმლის მონელება უმჯობესდება და ორგანიზმში მავნე ბაქტერიები მინიმუმამდეა დაყვანილი.
არიან ისეთებიც ჩილს შეუძლია გაგიკეთოს და წონაში.გიფიქრიათ ოდესმე, როგორ გადარჩნენ ინდოელები, რომლებიც იყენებენ დიდ ინდუსს ყველაფერში - რელიგიური წეს-ჩვეულებები, დაბანა, სასმელი, სამრეცხაო, პანაშვიდები და ა.შ.
ალბათ თქვენს კითხვაზე პასუხი ჯადოს მდგომარეობს ჩილის სიცხე რომელიც კლავს ბაქტერიებს ფეხებზე. ჩილი წიწაკა ასევე ძლიერ აფროდიზიაკად ითვლება. ისინი ასევე ეხმარებიან ფილტვების დაავადებებს და ამას გარდა, ბოლოდროინდელი გამოკვლევები აჩვენებს, რომ სიცხეს შეუძლია ებრძოლოს კიბოს და კლავს კიბოს უჯრედებს.
ზიანი ჩილისგან
მწვავე საკვები და ცხარე საკვები მკაცრად არ არის რეკომენდებული მათთვის, ვისაც აწუხებს ქოლეცისტიტი, გასტრიტი, კოლიტი, წყლულოვანი დაავადება, პანკრეასის პრობლემები, კუჭისა და ნაწლავების დისფუნქცია, რადგან შეიძლება ტკივილი იჩინოს და ხშირად გამოიწვიოს სისხლდენა. ზოგიერთი ექსპერტის აზრით, ცხარე გემო სასარგებლოა კუჭის წვენების გამოსაყოფად და სხვების აზრით, ცხარე ჩილიმ შეიძლება სერიოზულად გააღიზიანოს კუჭის გარსი და გართულებები გამოიწვიოს.
