2024 ავტორი: Jasmine Walkman | [email protected]. ბოლოს შეცვლილი: 2023-12-16 08:33
ციმიციფუგატი / Cimicifuga Racemosa /, ასევე ცნობილი როგორც სამრეკლო და შავი კოჰოსი, მრავალწლიანი მცენარეა, რომელიც იზრდება ჩრდილოეთ ამერიკის ფოთლოვან და ტენიან ტყეებში. 50-60 სმ სიმაღლეს აღწევს და ყვავილობს ივლის-სექტემბერში.
ციმიციფუგას კულტივაცია
ციმიციფუგა წარმოშობილია ჩრდილოეთ ამერიკიდან, მაგრამ ძალიან კარგად არის ადაპტირებული, როგორც კულტივირებული მცენარე მსოფლიოს მრავალ სხვა ნაწილში. ციმიციფუგის რიზომი ძალიან განვითარებულია და ფესვები დიდია. ფოთლები მსხვილია, კიდეებზე კბილებიანი, ნათელი მწვანე და ძალიან ლამაზი.
ფერები ციმიციფუგა თეთრია, თაფლის ძალიან ძლიერი და სასიამოვნო არომატით. ყვავილები თანდათან იშლება - ქვევიდან ზემოდან. ციმიციფუგა უკიდურესად უპრეტენზიოა, იზრდება როგორც მზიან, ისე ნახევრად ჩრდილიან ადგილებში. არ არსებობს კონკრეტული მოთხოვნები ნიადაგისა და წყლის რეჟიმისთვის.
მცენარე მრავლდება ვეგეტატიურად, რიზომების გაყოფით ადრე გაზაფხულზე ან ნერგების გადანერგვით შემოდგომაზე. თესლი ძალიან სწრაფად კარგავს თავის აღმოცენებას. თესლიდან მიღებული მცენარეები მეორე წელს ყვავის.
ერთ ადგილზე ციმიციფუგა შეიძლება 5-6 წლამდე გაიზარდოს. ცალკეულ მცენარეებს შორის უნდა იყოს 50-60 სმ დაშორება, ის საუკეთესოდ იზრდება ნაწილობრივ ჩრდილში, ნაყოფიერ და ტენიან ტყის ნიადაგებში.
ციმიციფუგის შემადგენლობა
ციმიციფუგას მოქმედებასა და შემადგენლობაზე კვლევა მე -20 საუკუნეში დაიწყო. მათ საფუძვლად უდევს ტრადიციული მედიცინის მიერ ბალახის ათასწლოვანი გამოყენება.
საუკუნის დასაწყისში შედარებით ცუდად განვითარებული ტექნიკის საშუალებით, მეცნიერებმა შეძლეს ფიტოსტეროლის, ზოგიერთი ტანინის, სალიცილის მჟავის გამოყოფა ციმიციფუგისგან.
ესტროგენების მსგავსი აქტივობის შესახებ პირველი ცნობები თარიღდება 1944 წელს. შემდეგ ამერიკელმა მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ნივთიერებები, რომლებიც ააქტიურებენ ესტროგენ რეცეპტორებს. ეს იწვევს კონცენტრირებულ ძალისხმევას ესტროგენის მსგავსი ნივთიერებების ძიებაში.
შედეგად, მოგვიანებით შემადგენლობაში ციმიციფუგატი გამოვლინდა აცეტინი, დეოქსიაქტეინი და ციმიციფუგოზიდი. მათთვის მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ მათ შეიძლება გავლენა იქონიონ ჰორმონალურ ბალანსზე.
ციმიციფუგატი შეიცავს ფიტოჰორმონებს, ტრიტერპენის ნაერთებს, ფიტოსესტროგენებს და პროგესტინის მაგვარ ნივთიერებებს. იგი შეიცავს ორგანულ მჟავებს, როგორიცაა ფეროული და იზოფერული.
ციმიციფუგის უპირატესობები
ქიმიური შემადგენლობის დადგენის შემდეგ, მეცნიერები იწყებენ მისი შესწავლის შემდეგ ეტაპს, რომელიც განმარტავს აქვს თუ არა კლინიკურ ეფექტს ამ ახლად აღმოჩენილ ნაერთებს. ციმიციფუგის კლინიკური კვლევები 1980-იან წლებში დაიწყო.
1982 წელს გერმანიაში ჩატარდა კვლევა 600-ზე მეტ ქალზე, რომლებსაც აკვირდებოდნენ მეან-გინეკოლოგები. მონაცემების შეჯამების შემდეგ გაირკვა, რომ ციმიციფუგა მნიშვნელოვნად ამცირებს პოსტმენოპაუზის სიმპტომებს - ციებ-ცხელების შემცირება, თავის ტკივილი, ოფლიანობა და თავბრუსხვევა.
ცოტა მოგვიანებით გაირკვა, რომ ციმიციფუგა ამცირებს ლუტეინიზების ჰორმონის დონეს, თითქმის არ მოქმედებს პროლაქტინისა და ფოლიკულის მასტიმულირებელი ჰორმონის დონეზე.
ნათელია, რომ მკურნალობა ციმიციფუგა ეფექტურობით შედარებულია ჩვეულებრივი ჰორმონოთერაპიით. დღესდღეობით უდავო ფაქტია, რომ ციმიციფუგა უკიდურესად ეფექტურია მენოპაუზის სიმპტომების შესამსუბუქებლად. ციმიციფუგა წარმატებით ჩატარდა ამა თუ იმ ფორმით 2 მილიონზე მეტ ქალზე აშშ-სა და ევროპაში, მათ შორის ბულგარეთში.
გარდა ამისა, ციმიციფუგეს აქვს ანტიდეპრესანტული და დამამშვიდებელი მოქმედება; გამოიყენება მენსტრუალური ციკლის დარღვევების დროს; გულის დარღვევები, დეპრესია, ნევროზი, შაკიკი. ციმიციფუგა აუმჯობესებს გულის მუშაობას, აძლიერებს დიურეზს, ახდენს ჰიპოტენზიურ მოქმედებას, ახდენს თმის ცვენას გავლენას, რაც ჰორმონალური საფუძველია.
ზიმიციფუგის დაზიანება
ციმიციფუგა არ უნდა იქნას გამოყენებული ორსულობის დროს.რეკომენდებული დოზების გადაჭარბება არ შეიძლება, რადგან გადაჭარბებულმა დოზებმა შეიძლება გამოიწვიოს გვერდითი მოვლენები, როგორიცაა გულისრევა, ღებინება და თავბრუსხვევა.
